Amerikan Vizeleri icin Guvenlik Sorusturmalari
Her yil milyonlarca kisi Amerikan elciliklerine vize almak icin basvurmaktadir.
Gunumuz dunyasinda Amerikaya giris yapmak isteyen hemen hemen herkes belirli
bir guvenlik taramasindan gecmek zorundadir. Ozellikle bazi ulke vatandaslari ve
bazi meslek sahipleri icin bu taramanin cok uzun surmesi buyuk sorun
olusturmaktadir. Amerikada vize ile yasayan Turklerin mutlaka bilmesi ve Amerika
disina cikarken planlarini buna gore yapmasi gerekmektedir.
Amerika'ya gitmek amacli yapilan bir vize [1-4] basvurusunun guvelik taramasina
gidip gitmeyecegi elcilikteki ozel olarak gorevlendirilen kisiler tarafindan SAO [5]
denilen bir kararla belirlenir. Elcilik yetkilisi SAO karari vermek icin daha fazla
bilgiye ihtiyac duyar ve State Department araciligiyla FBI a basvurarak guvenlik
taramasi yapilmasini ister. Guvenlik taramasi tum basvurularin yaklasik %2 sini
teskil eder [6] ve uc aya kadar zaman alir.
Elciliklerin 1952 de kabul edilen INA (Immigration and Nationality Act) [7] ve 2002
de kabul edilen HSA'ya (Homeland Security Act) [8] dayanarak boyle bir tarama
yapma yetkisi vardir. Ilk olarak 1998 de baslayan bu surecin o zamanki adi "Visas
Mantis" idi [9]. Baslangicta bilgi casuslugunu (Critical Technology Transfer) tesbit
amaci ile sadece bilimadamlari uzerinde yapilan bu tarama zaman ozellikle 11
Eylul'den sonra daha da ciddi bir halde bircok degisik alana yayilmistir.
Genellikle hayvan adlari ile siniflandirilan ozel tarama cesitleri ve kimlerden
istendigi asagida verilmistir [10].
Visas Mantis : Bilimiadamlari ve Teknoloji calisanlari
Visas Bear : Yabanci ulkelerin yoneticileri veya yonetici yakinlari
Visas Donkey : Bazi ulkelerden isim benzerligi olan kimseler
Visas Merlin : Amerikaya siginma talebinde bulunanlar
Visas Eagle : Kuba, Cin, Rusya, Iran ve Vietnam vatandaslari
Visas Condor : Arap ve Musluman erkekler, -Turkiye dahil degil
Visas Hawk : Gocmenlik vizelerine basvuranlar
Visas Horse : Bazi ulkelerin diplomatlari icin
Visas Pegasus : Eski Sovyet Cumhuriyetleri vatandaslari
Elcilikteki ilgili kisi vize basvurusu yapildiktan sonra guvenlik sorusturulmasinin
yapilip yapilmayacagina, yapilacaksa da hangi guvenlik taramasini isteyecegine
24 saat sure icinde karar verir. Amerikaya vize icin basvuran kisinin meslegi TAL
(Technology Alarm List) listesinde yer aliyorsa o zaman o kisi hakkinda "Visas
Mantis" taramasi istenir. Bu mesleklerden bazilari Nukleer Teknoloji, Lazer ve Enerji
Sistemleri, Sensorler, Roket Sistemleri, Kimya, Biyoteknoloji, Metalurji
muhendisilikleridir [11].
Ne kadar surer?
2003 yilinda Harvard ve MIT basta olmak uzere bircok universite, taramanin uzun
surmesi dolayisiyla son otuz yilda ilk defa okullarina uluslararasi basvurularin
azaldigini aciklayarak [12] Senatodaki Bilim Komitesine sikayette bulunmstur.
Amerikan Senato'su da guvenlik sorusturmasinin neden bu kadar uzun surdugunu
arastirmak icin hukumet aktivitelerini denetleyen GAO'yu (Government Auditory
Office) [13] gorevlendi. Daha onceden bu islemin ne kadar surdugunun hic
arastirilmamasi nedeni ile bir tedbir alinmamisti.
GAO'nun ilk olarak 2003 yilinda hazirladigi rapora gore guvenlik sorusturmalari
ortalama 67 gun surmekteydi [13]. Bu rapora gore islemlerin uzun surmesindeki en
buyuk etken olarak gorunen FBI islem suresinin cok uzun surmesi idi. Ayni sene
raporun yetersiz istatistige dayandigini ve yaniltici bilgi verdigini savunan FBI yine
de teknolojisini gelistirdi ve gorevli kisi sayisinin iki katina cikardi. GAO'nun 2004 yili
raporuna gore guvenlik taramalarinin suresi azaltilmis ve taramalarin %87 sinin 30
gun veya daha az surdugu rapor edilmistir. 2005 sonunda bu rakam 14 gun
oldugu yazildi [14]. Ancak guvenlik sorusturmasi aslinda hala yaklasik olarak iki-uc
ay zaman almaktadir. Amerika'nin Ankara Elciliginin websayfasinda vize icin
beklenilecek toplam surenin 6 haftaya kadar surebilecegi yazmaktadir [15].
Guvenlik taramasi neden aylarca surebilir?
Peki uc aya kadar suren guvenlik taramasinin asamalari nelerdir. Aylarca suren bu
taramada ne arastirilmaktadir. Aslinda bu surenin cogunda dosyaniz degisik
kurumlarin masalari uzerinde bekleyerek gecirmektedir. Ozellikle vize
basvurularinin cok oldugu bazi aylarda calisan yetersizligi nedeni ile dosyanizin
incelenmeye baslamasi bile haftalar alabiliyor.
Guvenlik arastirilmasinin baslamasi bile sizin veya elciligin yapmis oldugu hatalar
ile bir ayi bulmaktadir. Vize alma surecini uzatan ana problemler sunlardir:
- Formlara adinizi dogru yazmamis olmaniz,
- Formlari doldururken elciliklere ozel uygulamalara uymamis olmaniz [16]
- Elcilikteki yetkilinin sizin Amerikayi ziyaret amacinizi tam anlayamamasi
- Basvuru yapan kisinin vatandasi oldugu ulkenin Amerika icin risk iceren ulkeler
listesinde olmasi.
Vize alma suresini arttiran diger bazi sebepler sunlardir: elciliklerle olan iletisim
kopuklularindan dolayi bilgilerin zamaninda iletilememesi, belirli bir sistematik
metod bulunmamasi, daha fazla ayrintili bilgi icin baska kurumlara danisilmasi,
bir kisi icin birden fazla basvuru olmasi, isminizin arananlar listesindeki kisilerle
uyusmasi [17] FBI sonuclarinin elcilige ulasim suresi (bir aya kadar uzayabiliyor) ve
son olarak da bazi elcilikteki yetkililerinin guvenlik taramasinin nasil istenecegi
hakkinda yeterli bilgiye sahip olmamalaridir. Dogru olarak yapilmayan basvurulari
FBI geri cevrilmekte ve Elcilik tekrar sunmak zorunda kalmaktadir. Bu da vize icin
beklenen sureyi daha da arttirmaktadir. 90 gunden uzun suren vize basvurulari
daha fazla bilgi gerektigi seklinde yorumlanabilir.
Guvenlik taramasi nasil yapilir?
Guvenlik taramasinin asamalari ve bu asamalarin aldigi zamanlar soyledir. Vize
icin basvuran bir kimse once yaklasik iki hafta interview icin bekler. Elcilik yetkilisi
vize basvurusu yapan kisinin adini CLASS (Consular Lookout and Support System)
[18] denilen bir sistemde arastirir ve interview sirasindaki davranislarinizi da
dikkate alarak guvenlik sorusturulmasi yapilip yapilmayacagina 24 saat icinde
karar verir. CLASS sistemi bircok kurum tarafindan saglanan ve kisilerin daha
onceki vize durumlarini, gocmenlik ihlallerini ve guvenlige aykiri davranislarini
iceren kritik bilgiler icerir.
Elcilik yetkilisi CLASS daki bilgileri kullanarak SAO kararini veremeyecegine karar
verirse daha ayrintili guvenlik sorusturulmasi yapilmasi icin Washington DC deki
State Department'a bagli Consular Affairs'e bir yazi ile basvuru yapar. Bu
basvuruyu alan State Department taramanin cesidine gore FBI, CIA, DEA,
Department of Commerce, Office of Foreign Asset Control, Interpol gibi ulusal ve
uluslararsi kurumlardan bir veya birkacindan bilgi bankalarini taramalarini ve 15 is
gunu veya 3 hafta icine sonuclari bildirmesini ister [13]. Toplanan bilgiler ile SAO
denilen karar elcilige bir hafta icinde bildirilir. Elcilik daha sonra bir hafta icerisinde
vizenin kabul edildigini, reddedildigini veya daha fazla bilgi istendigini basvuru
sahibine bildirir.
Guvenlik taramasi istatistikleri
2003 yilinda basvurulan vizelerin %2.2 sinde guvenlik sorusturulmasi istenirken F
vizesi icin kabul orani %56 ve J vizesi icin %83 olmustur. Yine 2003 verilerin gore
guvenlik sorusturmasina basvuranlarin %95 inin islemi 50 ile 84 gun arasi surmustur
[13,14].
2004 yilinda yapilan bir arastirma sonucu Amerikada yasayan Cin'li ogrencilerin
%95 inin guvenlik sorusuturmasi nedeniyle donus tarihlerini degistirmek zorunda
kaldiklarini belirtmislerdir. Bu ogrencilerin %72 si arastirma projelerinde degisikligi
tercih etmislerdir. Turkiye'nin de dahil oldugu Orta Dogu ulkelerinden gelen
ogrencilerin buyuk bir kismi da donus planlarinin taramanin uzun suresinden
etklinedigini bildirmislerdir. Ozellikle fen bilimleri, teknoloji, muhendislik
ogrencilerinin %35'i donuslerinde gec kaldiklarini rapor etmislerdir [6].
NAFSA direktoru Amerikan Kongresine 2004 de yaptigi konusmada Amerikan
universitelerine basvurular azalirken Ingiltere (%23), Kanada'da (%15) ve
Avusturalya (%10) gibi ulkelerde artma oldugunu bildirmistir [6].
Vize basvurunuz uzun surduyse ne yapmak gerekir?
Elcilik yetkilisi vize icin guvenlik sorusturulmasi yapilip yapilmayacagini ve
yapilacaksa da yaklasik ne kadar surecegini mulakat sirasinda soyler. Bu sure
yaklasik olarak iki-uc hafta civarindadir. Eger bir aydan fazla zaman gectigi halde
Elcilikten bir haber gelmediyse o zaman ilk yapilmasi gereken Amerikan elciligine
email veya telefonla ulasilarak durumunuzun sorulmasidir. Muhtemelen "guvenlik
sorusturulmasinin devam ettigi ve Washington DC den cevap beklendigi, bir
cevap geldigi zaman derhal size haber verilecegini" belirten bir cevap alirsiniz. Bu
durumda ogrenci iseniz okulunuzun International Student Office ile derhal iletisime
gecerek durumunuzu belirtiniz. Bir aya kadar olan basvurularin takibi
yapilmamaktadir. Ancak siz basvurup vize durumunuzu sordugunuz zaman sizin
islemleriniz istatistiki olarak dikkate alinmaya ve takip edilmeye baslamaktadir. Bu
durumda sizin basvurunuzun neden uzun surdugunun sebebi ilerde atilacak
adimlarda bilgi kaynagi olarak kullanilacaktir [19].
Eger vize basvurunuz "Visas Condor" guvenlik sorusturmasi nedeni ile uc aydan
fazla surduyse ve hala bir cevap alamadiysaniz o zaman (202) 663 1225 nolu
telefonu arayarak veya usvisa@state.gov a email atarak durumunuzu
sorabilirsiniz. Diger yandan "Visas Mantis" guvenlik taramaniz uc aydan uzun
surduyse o zaman SAO nun saoinquiries@state.gov emailine yazarak durumunuzu
sorabilirsiniz [20].
Alıntı
watken Nickli Üyeden Alıntı
Bookmarks